होय, हा भारत आहे...!
- प्रशांत पोळ
दिनांक 14 ऑगस्ट 2003 रोजी, जेव्हा न्यूयॉर्कमध्ये दुपारी 4 वाजून 10 मिनिटे होत होते, तेव्हा अचानक शहरातील वीज गेली. अमेरिकेत वीज जाण्याची घटना क्वचित कधी तरी होते. म्हणून सगळे जण चकीत झाले. सगळं शहर जणू थांबलं. विजेची समस्या नसल्यामुळे जनरेटर्सची सोय नव्हती. अनेक जण लिफ्टमध्ये अडकले. सगळ्या मेट्रो ट्रेन मध्येच थांबल्या.....
काही वेळांनी कळालं, फक्त न्यूयॉर्कच नव्हे, तर संपूर्ण ईशान्य अमेरिका अंधारात आहे. न्यूजर्सी, मेरिलँड, कनेक्टिकट, मिशिगन, मॅसेच्युसेट्स, पेनसिल्ह्वानिया....अशा अनेक राज्यांमध्ये वीज गायब होती. ही सगळी राज्ये अंधारात होती. तेथील ग्रिड फेल झाली होती.
ही परिस्थिती अमेरिकी लोकांसाठी विचित्र होती. काय करावं, हे त्यांना सुचतच नव्हतं. सगळं काही विजेवर अवलंबून होतं. मुलांपासून म्हाताऱ्यापर्यंत, सत्तर / ऐंशी मजली अपार्टमेंटमधील आपल्या घरात जाणं ही एक समस्या होती.
खैर, 14 ऑगस्टची रात्र कशीबशी निघाली. परंतु 15 ऑगस्टला अमेरिकी जनतेच्या धैर्याचा बांध फुटला. ते ओरडू लागले, दुकान लुटू लागले, बिलबोर्ड्स तोडू लागले...एकट्या न्यूयॉर्क शहरात त्या दिवशी 40 हजार पोलिसांची फौज रस्त्यावर आणावी लागली या अराजकतेवर नियंत्रण आणण्यासाठी...!
2003 चा तो नॉर्थईस्ट ब्लॅकआऊट, अमेरिकेच्या इतिहासातील काळा डाग आहे. नंतर 2011 मध्ये जेव्हा कॅलिफोर्नियात ग्रिड फेल झाली, तेव्हा तिथंही काहिसे असेच अराजकतेचे दृश्य होते...!
आजही न्यूयॉर्कमध्ये हेच घडतंय...
मृतदेह पुरण्यासाठी कबरस्थान कमी पडत आहेत. सव्वा लाख लोकांना एकट्या या शहरात लागण झाली आहे. या शहरात 3,600 पेक्षा जास्त लोकांचा विषाणूमुळे मृत्यू झाला आहे.
लोकं जबरदस्त घाबरली आहेत. मदतीसाठी सगळे जण सरकारवर अवलंबून आहेत. संपूर्ण अमेरिकेची व्यवस्थाच सरकारकेंद्रीत आहे. परंतु या महामारीत सरकार नावाची व्यवस्थाच कोलमडली आहे.
इंग्लंडसुद्धा यापासून दूर नाही. त्याचे पंतप्रधान बोरिस जॉनसन यांना कोविड-19 ची लागण झाली आहे आणि रुग्णालयातील आयसीयूमध्ये भरती आहेत. या इवल्याशा देशात 55 हजारांपेक्षा जास्त जणांना लागण झाली आहे आणि या महामारीमुळे मरणाऱ्यांची संख्या 6,200च्या पलीकडे गेली आहे. संपूर्ण देश गोंधळलेला आहे.
कोण्या काळी जे रोमन साम्राज्य जगातील सर्वात शक्तिशाली साम्राज्य मानले जात होते, तेच आज तुटून पडले आहे. इटालीत परिस्थिती एवढी वाईट आहे, की वर्णन करणं कठीण आहे. एक लाख छत्तीस हजार लागण झालेले आणि 17 हजारांपेक्षा जास्त मृत्यू...हीच अवस्था स्पेनची आहे.
हे सगळे विकसित देश आहेत, प्रगत देश आहेत. ‘मॉडर्न’ देश आहेत. काही प्रमाणात जगाचे भाग्य निश्चित करणारे देश आहेत. आज हे सगळे असहाय आहेत. तुटून पडलेत. यांना या परिस्थितीतून निघण्याचा रस्ता दिसत नाहीये. या सगळ्या देशांमध्ये सोशल सिक्युरिटी आहे. सरकारकेंद्रीत व्यवस्था आहे. मात्र जिथे सरकार स्वतःच ऑक्सिजनवर असेल, तिथे देशाचं काय होणार...?
_ _ __
आणि आपला भारत...?
अमेरिकेत ‘दि ग्रेट नॉर्थ ईस्ट ब्लॅकआऊट’ झाल्यानंतर बरोबर दोन वर्षांनी, म्हणजे 26 जुलै 2005 रोजी मुंबईत इतिहासातील सगळा मोठा पूर आला. निसर्गाचे रौद्र आणि क्रुद्ध रूप मुंबईकरांनी पाहिले. सगळं काही ठप्प झालं होतं.
पण...
मानवता जीवंत होती. 26 आणि 27 जुलैचे असंख्य उदाहरण मिळतात. यात एकट्या महिला, युवती, मुले...जे या महापुरात सापडले होते, त्या सगळ्यांना मुंबईकरांनी आपापल्या घरांत, कार्यालयांत, हॉटेल आणि रुग्णालयात आश्रय दिला. एकही चुकीची घटना घडली नाही. एकही चोरी किंवा लूट झाली नाही. अनेक गरीब कुटुंबांनी या अडकलेल्या प्रवाशांना भोजन दिले, कपडे दिले आणि हिंमत दिली....!
हा भारत आहे....
_ _ __
माझे अनेक परदेशी मित्र आहेत. त्यापैकी काही जण फोन करून विचारत होते, “तुमच्या देशानं हे सगळं कसं सांभाळलं? एवढा मोठा, एवढा विशाल देश. दाट लोकवस्तीचा. पण केवळ कोविड – 19ची लागण झालेल्यांच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवलंय, तर सगळ्या देशात कायदा-सुव्यवस्था अगदी व्यवस्थित आहे. एवढ्या मोठ्या देशात लॉकडाऊन करणं शक्य कसं झालं..?”
प्रश्न योग्य आहे.
सगळ्या जगात 15 लाख जणांना लागण झालीय. चौऱ्यांशी हजार जण या व्हायरसने मेले आहेत. आणि भारतात लागण झालेल्यांची संख्या आहे - साडे पाच हजार आणि मरणाऱ्यांची संख्या 164. (‘तब्लिगी जमात’ने हा सगळा तमाशा केला नसता, तर आपल्याकडे लागण झालेल्यांची आणि मृतांची संख्या खूप कमी असती)
जगाला वाटतं, की आपण फारसे शिस्तबद्ध नाहीत. पण काही तरी तर आहे आपल्या असण्यात, ज्याच्या मुळं या संकटाचा धैर्याने प्रतिकार करत आहोत.
सगळ्या जगात छोट्या छोट्या देशांनीही पूर्ण लॉकडाऊन केले नाही. चीननेसुद्धा संपूर्ण देशात लॉकडाऊन केले नाही. लंडनची जर्मनीची U आणि S Bahn, स्पेनची मेट्रो ट्रेन आजही धावत आहेत. अमेरिकेत या महामारीच्या प्रकोपाने हजारो जण मरत आहेत. पण ट्रम्प साहेब सगळा देश ठप्प करण्याच्या बाजूने नाहीत. त्यांना वाटतं, की अमेरिकेची सगळी अर्थव्यवस्था यामुळं कोसळेल.
परंतु आपण हा जो निर्णय केला, तो खूप शहाणपणाचा निर्णय सिद्ध होत आहे. या विशाल देशाला बंद करणं सोपं नव्हतं. खूप समस्या होत्या. रोजदारीवर काम करणारे, श्रमिक मजूर, छोटे मोठे उद्योग, व्यापारी या सर्वांवर संक्रांत येणार होती. पण आपल्या देशाने ते हिमतीने झेलले. लॉकडाऊन चालू झाल्यावर सगळ्या स्वयंसेवी संस्था सक्रिय झाल्या. संपूर्ण देशात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे स्वयंसेवक पहाडासारखे उभे राहिले. प्रारंभी केरऴमध्ये लागण झालेल्यांची संख्या वाढत होती. तेव्हा तेथील रुग्णालये स्वच्छ करण्यापासून ते जम्मू आणि देहरादूनमध्ये अडकलेल्या मजुरांना भोजन देण्यापर्यंत संघ स्वयंसेवकांनी सेवेचे जबरदस्त नेटवर्क उभे केले. महाराष्ट्र आणि राजस्थानसारख्या अनेक ठिकाणी सरकारी यंत्रणेने संघ स्वयंसवेकांकडे मदत मागितली. भोजनाची व्यवस्था होत गेली. सरकारी यंत्रणा उभी होत होती. पण आपला देश केवळ सरकारी यंत्रणेवर चालत नाही. एकशे तीस कोटी जनता ही या देशाची ताकद आहे. अशाच प्रसंगांमध्ये सिद्ध होते, की हा केवळ नदी, नाले, डोंगर, मैदान, शेत आणि मळ्यांचा देश नाही, हा एक जीवंत राष्ट्रपुरुष आहे...!
शहरांतील अपार्टमेंटमध्ये काम करणारे सुरक्षा कर्मचारी, सफाई कर्मचाऱ्यांना रोज चहा, नाष्टा, जेवण मिळू लागले. अनेक ठिकाणी सफाई कर्मचाऱ्यांचा सन्मान झाला. पंजाबमध्ये त्यांच्यावर पुष्पवर्षाव झाला. अनेक चौकांमध्ये पोलिस कर्मचाऱ्यांना नाष्टा-पाणी पोचवण्यात आले.
पोलिस कर्मचाऱ्यांनीही कमालीची संयम दाखवला. शहरांतून आपल्या गावी परतणाऱ्या मजुरांना संघ स्वयंसेवकांनी, पोलिस कर्मचाऱ्यांनी जेवण दिले. त्यांच्या मुक्कामाची व्यवस्था केली. जिथे शक्य झालं तिथे त्यांना गावापर्यंत पोचवण्याची व्यवस्थाही केली. एका ठिकाणी तर सुमारे एक हजार किलोमीटर चालून आलेल्या मजुरांच्या पायातील भेगा पाहून पोलिसांची मने भरून आली. त्यांनी स्वतः त्या मजुराच्या पायाला मलम लावले...!
होय, हा भारत आहे...!
_ _ _
शेकडो किलोमीटर पायी चालून आपली गावी पोचणारे मजूर असतील, किंवा मग आपला मोठा उद्योग – व्यवसाय बंद करून घरात बसलेला उद्योगपती. सायकल रिक्षा चालवणारे श्रमिक असतील किंवा रस्त्यावर व्यवसाय करणारा, रोजच्या रोटीची चिंता करणारा एखादा गाडीवाला.... या सर्वांना त्रास जरूर झाला. खूप जास्त झाला. पण कोणीही सरकारला शिवी दिली नाही. सरकारच्या विरोधात दगडं नाही उचलली. दुकानं नाही लुटली.
उलट, 21 मार्चचा जनता कर्फ़्यू असो किंवा 22 मार्चचे आभार प्रदर्शन किंवा मग 5 एप्रिलच्या रात्री नऊ वाजता एकजूटीचे दीप प्रज्वलित करण्याचं पंतप्रधान मोदीजींचं आवाहन असो ... या देशातील जनतेने जी एकता दाखवली, तिने जगात इतिहास रचला. हे सगळं अद्भुत होतं. फुटपाथवर छोटीसी झोपड़ी असो किंवा मोठे महाल, कोठ्या, राजभवन, अपार्टमेंटस असो....सगळा देश त्या दिवशी एकाच वेळेस झगमगत होता....!
_ _ __
भारताचा राष्ट्रपुरुष जागा होत आहे. यानंतर जगाचे दोन भाग असतील - कोरोनाच्या आधीचा आणि कोरोनाच्या नंतरचा! या कोरोनानंतरच्या भागात आपण इतिहास घडवणार आहोत. सगळं जग एका वेगळ्या नजरेनं आपल्याकडे पाहिल.
होय, कारण हा भारत आहे...!
- प्रशांत पोळ.
।।भारतमाता की जय।।
होय, हा भारत आहे...!
- प्रशांत पोळ
दिनांक 14 ऑगस्ट 2003 रोजी, जेव्हा न्यूयॉर्कमध्ये दुपारी 4 वाजून 10 मिनिटे होत होते, तेव्हा अचानक शहरातील वीज गेली. अमेरिकेत वीज जाण्याची घटना क्वचित कधी तरी होते. म्हणून सगळे जण चकीत झाले. सगळं शहर जणू थांबलं. विजेची समस्या नसल्यामुळे जनरेटर्सची सोय नव्हती. अनेक जण लिफ्टमध्ये अडकले. सगळ्या मेट्रो ट्रेन मध्येच थांबल्या.....
काही वेळांनी कळालं, फक्त न्यूयॉर्कच नव्हे, तर संपूर्ण ईशान्य अमेरिका अंधारात आहे. न्यूजर्सी, मेरिलँड, कनेक्टिकट, मिशिगन, मॅसेच्युसेट्स, पेनसिल्ह्वानिया....अशा अनेक राज्यांमध्ये वीज गायब होती. ही सगळी राज्ये अंधारात होती. तेथील ग्रिड फेल झाली होती.
ही परिस्थिती अमेरिकी लोकांसाठी विचित्र होती. काय करावं, हे त्यांना सुचतच नव्हतं. सगळं काही विजेवर अवलंबून होतं. मुलांपासून म्हाताऱ्यापर्यंत, सत्तर / ऐंशी मजली अपार्टमेंटमधील आपल्या घरात जाणं ही एक समस्या होती.
खैर, 14 ऑगस्टची रात्र कशीबशी निघाली. परंतु 15 ऑगस्टला अमेरिकी जनतेच्या धैर्याचा बांध फुटला. ते ओरडू लागले, दुकान लुटू लागले, बिलबोर्ड्स तोडू लागले...एकट्या न्यूयॉर्क शहरात त्या दिवशी 40 हजार पोलिसांची फौज रस्त्यावर आणावी लागली या अराजकतेवर नियंत्रण आणण्यासाठी...!
2003 चा तो नॉर्थईस्ट ब्लॅकआऊट, अमेरिकेच्या इतिहासातील काळा डाग आहे. नंतर 2011 मध्ये जेव्हा कॅलिफोर्नियात ग्रिड फेल झाली, तेव्हा तिथंही काहिसे असेच अराजकतेचे दृश्य होते...!
आजही न्यूयॉर्कमध्ये हेच घडतंय...
मृतदेह पुरण्यासाठी कबरस्थान कमी पडत आहेत. सव्वा लाख लोकांना एकट्या या शहरात लागण झाली आहे. या शहरात 3,600 पेक्षा जास्त लोकांचा विषाणूमुळे मृत्यू झाला आहे.
लोकं जबरदस्त घाबरली आहेत. मदतीसाठी सगळे जण सरकारवर अवलंबून आहेत. संपूर्ण अमेरिकेची व्यवस्थाच सरकारकेंद्रीत आहे. परंतु या महामारीत सरकार नावाची व्यवस्थाच कोलमडली आहे.
इंग्लंडसुद्धा यापासून दूर नाही. त्याचे पंतप्रधान बोरिस जॉनसन यांना कोविड-19 ची लागण झाली आहे आणि रुग्णालयातील आयसीयूमध्ये भरती आहेत. या इवल्याशा देशात 55 हजारांपेक्षा जास्त जणांना लागण झाली आहे आणि या महामारीमुळे मरणाऱ्यांची संख्या 6,200च्या पलीकडे गेली आहे. संपूर्ण देश गोंधळलेला आहे.
कोण्या काळी जे रोमन साम्राज्य जगातील सर्वात शक्तिशाली साम्राज्य मानले जात होते, तेच आज तुटून पडले आहे. इटालीत परिस्थिती एवढी वाईट आहे, की वर्णन करणं कठीण आहे. एक लाख छत्तीस हजार लागण झालेले आणि 17 हजारांपेक्षा जास्त मृत्यू...हीच अवस्था स्पेनची आहे.
हे सगळे विकसित देश आहेत, प्रगत देश आहेत. ‘मॉडर्न’ देश आहेत. काही प्रमाणात जगाचे भाग्य निश्चित करणारे देश आहेत. आज हे सगळे असहाय आहेत. तुटून पडलेत. यांना या परिस्थितीतून निघण्याचा रस्ता दिसत नाहीये. या सगळ्या देशांमध्ये सोशल सिक्युरिटी आहे. सरकारकेंद्रीत व्यवस्था आहे. मात्र जिथे सरकार स्वतःच ऑक्सिजनवर असेल, तिथे देशाचं काय होणार...?
_ _ __
आणि आपला भारत...?
अमेरिकेत ‘दि ग्रेट नॉर्थ ईस्ट ब्लॅकआऊट’ झाल्यानंतर बरोबर दोन वर्षांनी, म्हणजे 26 जुलै 2005 रोजी मुंबईत इतिहासातील सगळा मोठा पूर आला. निसर्गाचे रौद्र आणि क्रुद्ध रूप मुंबईकरांनी पाहिले. सगळं काही ठप्प झालं होतं.
पण...
मानवता जीवंत होती. 26 आणि 27 जुलैचे असंख्य उदाहरण मिळतात. यात एकट्या महिला, युवती, मुले...जे या महापुरात सापडले होते, त्या सगळ्यांना मुंबईकरांनी आपापल्या घरांत, कार्यालयांत, हॉटेल आणि रुग्णालयात आश्रय दिला. एकही चुकीची घटना घडली नाही. एकही चोरी किंवा लूट झाली नाही. अनेक गरीब कुटुंबांनी या अडकलेल्या प्रवाशांना भोजन दिले, कपडे दिले आणि हिंमत दिली....!
हा भारत आहे....
_ _ __
माझे अनेक परदेशी मित्र आहेत. त्यापैकी काही जण फोन करून विचारत होते, “तुमच्या देशानं हे सगळं कसं सांभाळलं? एवढा मोठा, एवढा विशाल देश. दाट लोकवस्तीचा. पण केवळ कोविड – 19ची लागण झालेल्यांच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवलंय, तर सगळ्या देशात कायदा-सुव्यवस्था अगदी व्यवस्थित आहे. एवढ्या मोठ्या देशात लॉकडाऊन करणं शक्य कसं झालं..?”
प्रश्न योग्य आहे.
सगळ्या जगात 15 लाख जणांना लागण झालीय. चौऱ्यांशी हजार जण या व्हायरसने मेले आहेत. आणि भारतात लागण झालेल्यांची संख्या आहे - साडे पाच हजार आणि मरणाऱ्यांची संख्या 164. (‘तब्लिगी जमात’ने हा सगळा तमाशा केला नसता, तर आपल्याकडे लागण झालेल्यांची आणि मृतांची संख्या खूप कमी असती)
जगाला वाटतं, की आपण फारसे शिस्तबद्ध नाहीत. पण काही तरी तर आहे आपल्या असण्यात, ज्याच्या मुळं या संकटाचा धैर्याने प्रतिकार करत आहोत.
सगळ्या जगात छोट्या छोट्या देशांनीही पूर्ण लॉकडाऊन केले नाही. चीननेसुद्धा संपूर्ण देशात लॉकडाऊन केले नाही. लंडनची जर्मनीची U आणि S Bahn, स्पेनची मेट्रो ट्रेन आजही धावत आहेत. अमेरिकेत या महामारीच्या प्रकोपाने हजारो जण मरत आहेत. पण ट्रम्प साहेब सगळा देश ठप्प करण्याच्या बाजूने नाहीत. त्यांना वाटतं, की अमेरिकेची सगळी अर्थव्यवस्था यामुळं कोसळेल.
परंतु आपण हा जो निर्णय केला, तो खूप शहाणपणाचा निर्णय सिद्ध होत आहे. या विशाल देशाला बंद करणं सोपं नव्हतं. खूप समस्या होत्या. रोजदारीवर काम करणारे, श्रमिक मजूर, छोटे मोठे उद्योग, व्यापारी या सर्वांवर संक्रांत येणार होती. पण आपल्या देशाने ते हिमतीने झेलले. लॉकडाऊन चालू झाल्यावर सगळ्या स्वयंसेवी संस्था सक्रिय झाल्या. संपूर्ण देशात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे स्वयंसेवक पहाडासारखे उभे राहिले. प्रारंभी केरऴमध्ये लागण झालेल्यांची संख्या वाढत होती. तेव्हा तेथील रुग्णालये स्वच्छ करण्यापासून ते जम्मू आणि देहरादूनमध्ये अडकलेल्या मजुरांना भोजन देण्यापर्यंत संघ स्वयंसेवकांनी सेवेचे जबरदस्त नेटवर्क उभे केले. महाराष्ट्र आणि राजस्थानसारख्या अनेक ठिकाणी सरकारी यंत्रणेने संघ स्वयंसवेकांकडे मदत मागितली. भोजनाची व्यवस्था होत गेली. सरकारी यंत्रणा उभी होत होती. पण
Hōya, hā bhārata āhē...!
- Praśānta pōḷa
dināṅka 14 ŏgasṭa 2003 rōjī, jēvhā n'yūyŏrkamadhyē dupārī 4 vājūna 10 miniṭē hōta hōtē, tēvhā acānaka śaharātīla vīja gēlī. Amērikēta vīja jāṇyācī ghaṭanā kvacita kadhī tarī hōtē. Mhaṇūna sagaḷē jaṇa cakīta jhālē. Sagaḷaṁ śahara jaṇū thāmbalaṁ. Vijēcī samasyā nasalyāmuḷē janarēṭarsacī sōya navhatī. Anēka jaṇa liphṭamadhyē aḍakalē. Sagaḷyā mēṭrō ṭrēna madhyēca thāmbalyā.....
Kāhī vēḷānnī kaḷālaṁ, phakta n'yūyŏrkaca navhē, tara sampūrṇa īśān'ya amērikā andhārāta āhē. N'yūjarsī, mērilam̐ḍa, kanēkṭikaṭa, miśigana, mĕsēcyusēṭsa, pēnasil'hvāniyā....Aśā anēka rājyāmmadhyē vīja gāyaba hōtī. Hī sagaḷī rājyē andhārāta hōtī. Tēthīla griḍa phēla jhālī hōtī.
Hī paristhitī amērikī lōkānsāṭhī vicitra hōtī. Kāya karāvaṁ, hē tyānnā sucataca navhataṁ. Sagaḷaṁ kāhī vijēvara avalambūna hōtaṁ. Mulāmpāsūna mhātāṟyāparyanta, sattara/ ainśī majalī apārṭamēṇṭamadhīla āpalyā gharāta jāṇaṁ hī ēka samasyā hōtī.
Khaira, 14 ŏgasṭacī rātra kaśībaśī nighālī. Parantu 15 ŏgasṭalā amērikī janatēcyā dhairyācā bāndha phuṭalā. Tē ōraḍū lāgalē, dukāna luṭū lāgalē, bilabōrḍsa tōḍū lāgalē...Ēkaṭyā n'yūyŏrka śaharāta tyā divaśī 40 hajāra pōlisān̄cī phauja rastyāvara āṇāvī lāgalī yā arājakatēvara niyantraṇa āṇaṇyāsāṭhī...!
2003 Cā tō nŏrtha'īsṭa blĕka'ā'ūṭa, amērikēcyā itihāsātīla kāḷā ḍāga āhē. Nantara 2011 madhyē jēvhā kĕliphōrniyāta griḍa phēla jhālī, tēvhā tithanhī kāhisē asēca arājakatēcē dr̥śya hōtē...!
Ājahī n'yūyŏrkamadhyē hēca ghaḍatanya...
Mr̥tadēha puraṇyāsāṭhī kabarasthāna kamī paḍata āhēta. Savvā lākha lōkānnā ēkaṭyā yā śaharāta lāgaṇa jhālī āhē. Yā śaharāta 3,600 pēkṣā jāsta lōkān̄cā viṣāṇūmuḷē mr̥tyū jhālā āhē.
Lōkaṁ jabaradasta ghābaralī āhēta. Madatīsāṭhī sagaḷē jaṇa sarakāravara avalambūna āhēta. Sampūrṇa amērikēcī vyavasthāca sarakārakēndrīta āhē. Parantu yā mahāmārīta sarakāra nāvācī vyavasthāca kōlamaḍalī āhē.
Iṅglaṇḍasud'dhā yāpāsūna dūra nāhī. Tyācē pantapradhāna bōrisa jŏnasana yānnā kōviḍa-19 cī lāgaṇa jhālī āhē āṇi rugṇālayātīla āyasīyūmadhyē bharatī āhēta. Yā ivalyāśā dēśāta 55 hajārāmpēkṣā jāsta jaṇānnā lāgaṇa jhālī āhē āṇi yā mahāmārīmuḷē maraṇāṟyān̄cī saṅkhyā 6,200cyā palīkaḍē gēlī āhē. Sampūrṇa dēśa gōndhaḷalēlā āhē.
Kōṇyā kāḷī jē rōmana sāmrājya jagātīla sarvāta śaktiśālī sāmrājya mānalē jāta hōtē, tēca āja tuṭūna paḍalē āhē. Iṭālīta paristhitī ēvaḍhī vā'īṭa āhē, kī varṇana karaṇaṁ kaṭhīṇa āhē. Ēka lākha chattīsa hajāra lāgaṇa jhālēlē āṇi 17 hajārāmpēkṣā jāsta mr̥tyū...Hīca avasthā spēnacī āhē.
Hē sagaḷē vikasita dēśa āhēta, pragata dēśa āhēta. ‘Mŏḍarna’ dēśa āhēta. Kāhī pramāṇāta jagācē bhāgya niścita karaṇārē dēśa āhēta. Āja hē sagaḷē asahāya āhēta. Tuṭūna paḍalēta. Yānnā yā paristhitītūna nighaṇyācā rastā disata nāhīyē. Yā sagaḷyā dēśāmmadhyē sōśala sikyuriṭī āhē. Sarakārakēndrīta vyavasthā āhē. Mātra jithē sarakāra svataḥca ŏksijanavara asēla, tithē dēśācaṁ kāya hōṇāra...?
_ _ __
Āṇi āpalā bhārata...?
Amērikēta ‘di grēṭa nŏrtha īsṭa blĕka'ā'ūṭa’ jhālyānantara barōbara dōna varṣānnī, mhaṇajē 26 julai 2005 rōjī mumba'īta itihāsātīla sagaḷā mōṭhā pūra ālā. Nisargācē raudra āṇi krud'dha rūpa mumba'īkarānnī pāhilē. Sagaḷaṁ kāhī ṭhappa jhālaṁ hōtaṁ.
Paṇa...
Mānavatā jīvanta hōtī. 26 Āṇi 27 julaicē asaṅkhya udāharaṇa miḷatāta. Yāta ēkaṭyā mahilā, yuvatī, mulē...Jē yā mahāpurāta sāpaḍalē hōtē, tyā sagaḷyānnā mumba'īkarānnī āpāpalyā gharānta, kāryālayānta, hŏṭēla āṇi rugṇālayāta āśraya dilā. Ēkahī cukīcī ghaṭanā ghaḍalī nāhī. Ēkahī cōrī kinvā lūṭa jhālī nāhī. Anēka garība kuṭumbānnī yā aḍakalēlyā pravāśānnā bhōjana dilē, kapaḍē dilē āṇi himmata dilī....!
Hā bhārata āhē....
_ _ __
Mājhē anēka paradēśī mitra āhēta. Tyāpaikī kāhī jaṇa phōna karūna vicārata hōtē, “tumacyā dēśānaṁ hē sagaḷaṁ kasaṁ sāmbhāḷalaṁ? Ēvaḍhā mōṭhā, ēvaḍhā viśāla dēśa. Dāṭa lōkavastīcā. Paṇa kēvaḷa kōviḍa – 19cī lāgaṇa jhālēlyān̄cyā saṅkhyēvara niyantraṇa ṭhēvalanya, tara sagaḷyā dēśāta kāyadā-suvyavasthā agadī vyavasthita āhē. Ēvaḍhyā mōṭhyā dēśāta lŏkaḍā'ūna karaṇaṁ śakya kasaṁ jhālaṁ..?”
Praśna yōgya āhē.
Sagaḷyā jagāta 15 lākha jaṇānnā lāgaṇa jhālīya. Cauṟyānśī hajāra jaṇa yā vhāyarasanē mēlē āhēta. Āṇi bhāratāta lāgaṇa jhālēlyān̄cī saṅkhyā āhē - sāḍē pāca hajāra āṇi maraṇāṟyān̄cī saṅkhyā 164. (‘Tabligī jamāta’nē hā sagaḷā tamāśā kēlā nasatā, tara āpalyākaḍē lāgaṇa jhālēlyān̄cī āṇi mr̥tān̄cī saṅkhyā khūpa kamī asatī)
jagālā vāṭataṁ, kī āpaṇa phārasē śistabad'dha nāhīta. Paṇa kāhī tarī tara āhē āpalyā asaṇyāta, jyācyā muḷaṁ yā saṅkaṭācā dhairyānē pratikāra karata āhōta.
Sagaḷyā jagāta chōṭyā chōṭyā dēśānnīhī pūrṇa lŏkaḍā'ūna kēlē nāhī. Cīnanēsud'dhā sampūrṇa dēśāta lŏkaḍā'ūna kēlē nāhī. Laṇḍanacī jarmanīcī U āṇi S Bahn, spēnacī mēṭrō ṭrēna ājahī dhāvata āhēta. Amērikēta yā mahāmārīcyā prakōpānē hajārō jaṇa marata āhēta. Paṇa ṭrampa sāhēba sagaḷā dēśa ṭhappa karaṇyācyā bājūnē nāhīta. Tyānnā vāṭataṁ, kī amērikēcī sagaḷī arthavyavasthā yāmuḷaṁ kōsaḷēla.
Parantu āpaṇa hā jō nirṇaya kēlā, tō khūpa śahāṇapaṇācā nirṇaya sid'dha hōta āhē. Yā viśāla dēśālā banda karaṇaṁ sōpaṁ navhataṁ. Khūpa samasyā hōtyā. Rōjadārīvara kāma karaṇārē, śramika majūra, chōṭē mōṭhē udyōga, vyāpārī yā sarvānvara saṅkrānta yēṇāra hōtī. Paṇa āpalyā dēśānē tē himatīnē jhēlalē. Lŏkaḍā'ūna cālū jhālyāvara sagaḷyā svayansēvī sansthā sakriya jhālyā. Sampūrṇa dēśāta rāṣṭrīya svayansēvaka saṅghācē svayansēvaka pahāḍāsārakhē ubhē rāhilē. Prārambhī kēraḻamadhyē lāgaṇa jhālēlyān̄cī saṅkhyā vāḍhata hōtī. Tēvhā tēthīla rugṇālayē svaccha karaṇyāpāsūna tē jam'mū āṇi dēharādūnamadhyē aḍakalēlyā majurānnā bhōjana dēṇyāparyanta saṅgha svayansēvakānnī sēvēcē jabaradasta nēṭavarka ubhē kēlē. Mahārāṣṭra āṇi rājasthānasārakhyā anēka ṭhikāṇī sarakārī yantraṇēnē saṅgha svayansavēkāṅkaḍē madata māgitalī. Bhōjanācī vyavasthā hōta gēlī. Sarakārī yantraṇā ubhī hōta hōtī. Paṇa
Show more
5000/5000
Character limit: 5000
Yes, this is India ...!
- Pacific pavilion
On August 14, 2003, when it was 4 pm and 10 minutes in New York, the city suddenly lost power. Electricity in the United States rarely happens. So everyone was shocked. All the city stops. Generators were not available due to no electricity problem. Many got stuck in the elevator. All the subway stops in the train .....
It was discovered sometime later, that not only New York, but the whole of northeast America was in the dark. Electricity was missing in several states like New Jersey, Maryland, Connecticut, Michigan, Massachusetts, Pennsylvania .... All these kingdoms were in darkness. The grid had failed.
This situation was strange to the American people. They did not know what to do. Everything depends on electricity. From kids to relatives, moving to your house in a seventy / eight-story apartment was a problem.
Well, the night of August 14 kicks off. But on August 15, the American people's courage broke out. They started screaming, looting shops, breaking billboards ... in New York City alone, 40,000 police forces had to be brought to the streets that day to control the chaos ...!
The 2003 blackout of the Northeast is the black spot in American history. Later in 2011, when the grid failed in California, there was some sort of chaotic scene ...!
The same thing is happening today in New York ...
The tombs are declining to bury the dead. One million people have been infected in this city alone. More than 3,600 people have died of the virus in this city.
People are terrified. Everyone is dependent on the government for help. The entire US system is government-centric. But in this epidemic, only the name of the government has collapsed.
England is not too far off. His Prime Minister Boris Johnson is infected with Covid-19 and is admitted to the hospital's ICU. More than 55,000 people have been infected in this Iwalasha country, and the death toll has reached beyond 6,200. The whole country is confused.
The Roman Empire, once considered the most powerful empire in the world, has collapsed today. The situation in Italy is so bad that it is difficult to describe. One million thirty-six thousand infections and more than 17 thousand deaths ... This is the case with Spain.
These are all developed countries, advanced countries. Are 'modern' countries. There are countries that determine the fate of the world to some extent. Today, they are all helpless. Broken down They do not see a way out of this situation. All these countries have social security. There is a centralized system of government. But where the government itself is on oxygen, what will happen to the country ...?
_ _ __
And your India ...?
Two years after the Great North East blackout in the United States, Mumbai, on July 26, 2005, was the largest flood in history. Mumbaiis see the raucous and angry nature of nature. Everything was jammed.
But ...
Humanity was lively. There are numerous examples of July 26 and 27. The only women, young women, children ... all who were found in this mayor, Mumbai were given shelter in their homes, offices, hotels and hospitals. Nothing wrong has happened. There was no theft or looting. Many poor families provided food, clothing and courage to these stranded travelers ....!
This is India ...
_ _ __
I have many foreign friends. Some of them were calling by phone and asking, "How did your country handle this? So big, such a huge country. Dense population But only the number of people infected with Covid-19 is controlled, while the law and order system is very good in all the countries. How is it possible to lockdown in such a big country ..? "
The question is right.
1.5 million people are infected all over the world. Fourteen thousand people have died of the virus. And the number of infected people in India is - five and a half thousand and the death toll is 164. (If the Tbiligi tribe had not done all this spectacle, we would have had a very low number of infected and dead).
The world thinks that we are not very disciplined. But there is something in our being, whose roots we are courageously resisting.
Not even the smallest countries in the entire world have done a complete lockdown. China also did not lockdown across the country. London's U and S Bahn, Spain's Metro trains are still running today. Thousands are dying of the outbreak in the United States. But Trump is not in favor of jamming the entire country. They think the entire US economy will collapse.
But the decision you make is a very wise decision. It was not easy to close this vast country. There were a lot of problems. Workers, labor laborers, small enterprises, traders would all be affected. But our country has taken it in stride. With the lockdown on, all NGOs are activated. Volunteers of the Rashtriya Swayamsevak Sangh stood as a mountain across the country. Initially the number of infected people was increasing in Kerala. From then clean up the hospitals and provide food to the laborers trapped in Jammu and Dehradun, the team volunteers formed a tremendous network of services. In many places, such as Maharashtra and Rajasthan, government agencies have called for volunteer help. Eating was done. Government machinery was emerging. Our country doesn't just run on government machinery. One hundred thirty million people is the strength of this country. In such instances it is proved that this is not just a country of rivers, drains, hills, plains, fields and fields, it is a lively nation!
Security personnel working in the apartments in the city, cleaning staff started to get tea, snacks and meals every day. Cleaning staff was honored in several places. In the Punjab, they received wreaths. Breakfast was provided to police personnel in several squares.
Police personnel also showed extraordinary patience. Workers returning from their cities provided food for the volunteers and policemen. Arranged for their stay. He also arranged to take them to the village wherever possible. At one point, the minds of the policemen, who had walked about a thousand kilometers, were filled with police. He rubbed himself the foot of that laborer ...!
Yes, this is India ...!
_ _ _
Workers arriving in your hometown walk hundreds of kilometers, or close your big business - businessman sitting at home. Be it a bicycle rickshaw laborer or a street businessman, a driver who cares for daily bread… all of them have had problems. Too much. But no one gave the government any leeway. The stones were not lifted against the government. No shops were looted.
On the contrary, Prime Minister Modi's call for a March 21 curfew or a Thanksgiving March 22, or a unifying lamp at 9 o'clock on the night of April 5 ... The unity that the people of this country have shown, has made history in the world. It was all wonderful. Whether it's a small hut on the sidewalk or a large palace, rooms, palaces, apartments .... all the country was shining at the same time that day ....!
_ _ __
India is becoming a nation of men. After this there will be two parts of the world - before Corona and after Corona! We are going to make history in the next part of this coronation. The whole world will look at us with a different perspective.
Yes, because this is India ...!
- Pacific pavilion.
Glory to the Mother of India.
- प्रशांत पोळ
दिनांक 14 ऑगस्ट 2003 रोजी, जेव्हा न्यूयॉर्कमध्ये दुपारी 4 वाजून 10 मिनिटे होत होते, तेव्हा अचानक शहरातील वीज गेली. अमेरिकेत वीज जाण्याची घटना क्वचित कधी तरी होते. म्हणून सगळे जण चकीत झाले. सगळं शहर जणू थांबलं. विजेची समस्या नसल्यामुळे जनरेटर्सची सोय नव्हती. अनेक जण लिफ्टमध्ये अडकले. सगळ्या मेट्रो ट्रेन मध्येच थांबल्या.....
काही वेळांनी कळालं, फक्त न्यूयॉर्कच नव्हे, तर संपूर्ण ईशान्य अमेरिका अंधारात आहे. न्यूजर्सी, मेरिलँड, कनेक्टिकट, मिशिगन, मॅसेच्युसेट्स, पेनसिल्ह्वानिया....अशा अनेक राज्यांमध्ये वीज गायब होती. ही सगळी राज्ये अंधारात होती. तेथील ग्रिड फेल झाली होती.
ही परिस्थिती अमेरिकी लोकांसाठी विचित्र होती. काय करावं, हे त्यांना सुचतच नव्हतं. सगळं काही विजेवर अवलंबून होतं. मुलांपासून म्हाताऱ्यापर्यंत, सत्तर / ऐंशी मजली अपार्टमेंटमधील आपल्या घरात जाणं ही एक समस्या होती.
खैर, 14 ऑगस्टची रात्र कशीबशी निघाली. परंतु 15 ऑगस्टला अमेरिकी जनतेच्या धैर्याचा बांध फुटला. ते ओरडू लागले, दुकान लुटू लागले, बिलबोर्ड्स तोडू लागले...एकट्या न्यूयॉर्क शहरात त्या दिवशी 40 हजार पोलिसांची फौज रस्त्यावर आणावी लागली या अराजकतेवर नियंत्रण आणण्यासाठी...!
2003 चा तो नॉर्थईस्ट ब्लॅकआऊट, अमेरिकेच्या इतिहासातील काळा डाग आहे. नंतर 2011 मध्ये जेव्हा कॅलिफोर्नियात ग्रिड फेल झाली, तेव्हा तिथंही काहिसे असेच अराजकतेचे दृश्य होते...!
आजही न्यूयॉर्कमध्ये हेच घडतंय...
मृतदेह पुरण्यासाठी कबरस्थान कमी पडत आहेत. सव्वा लाख लोकांना एकट्या या शहरात लागण झाली आहे. या शहरात 3,600 पेक्षा जास्त लोकांचा विषाणूमुळे मृत्यू झाला आहे.
लोकं जबरदस्त घाबरली आहेत. मदतीसाठी सगळे जण सरकारवर अवलंबून आहेत. संपूर्ण अमेरिकेची व्यवस्थाच सरकारकेंद्रीत आहे. परंतु या महामारीत सरकार नावाची व्यवस्थाच कोलमडली आहे.
इंग्लंडसुद्धा यापासून दूर नाही. त्याचे पंतप्रधान बोरिस जॉनसन यांना कोविड-19 ची लागण झाली आहे आणि रुग्णालयातील आयसीयूमध्ये भरती आहेत. या इवल्याशा देशात 55 हजारांपेक्षा जास्त जणांना लागण झाली आहे आणि या महामारीमुळे मरणाऱ्यांची संख्या 6,200च्या पलीकडे गेली आहे. संपूर्ण देश गोंधळलेला आहे.
कोण्या काळी जे रोमन साम्राज्य जगातील सर्वात शक्तिशाली साम्राज्य मानले जात होते, तेच आज तुटून पडले आहे. इटालीत परिस्थिती एवढी वाईट आहे, की वर्णन करणं कठीण आहे. एक लाख छत्तीस हजार लागण झालेले आणि 17 हजारांपेक्षा जास्त मृत्यू...हीच अवस्था स्पेनची आहे.
हे सगळे विकसित देश आहेत, प्रगत देश आहेत. ‘मॉडर्न’ देश आहेत. काही प्रमाणात जगाचे भाग्य निश्चित करणारे देश आहेत. आज हे सगळे असहाय आहेत. तुटून पडलेत. यांना या परिस्थितीतून निघण्याचा रस्ता दिसत नाहीये. या सगळ्या देशांमध्ये सोशल सिक्युरिटी आहे. सरकारकेंद्रीत व्यवस्था आहे. मात्र जिथे सरकार स्वतःच ऑक्सिजनवर असेल, तिथे देशाचं काय होणार...?
_ _ __
आणि आपला भारत...?
अमेरिकेत ‘दि ग्रेट नॉर्थ ईस्ट ब्लॅकआऊट’ झाल्यानंतर बरोबर दोन वर्षांनी, म्हणजे 26 जुलै 2005 रोजी मुंबईत इतिहासातील सगळा मोठा पूर आला. निसर्गाचे रौद्र आणि क्रुद्ध रूप मुंबईकरांनी पाहिले. सगळं काही ठप्प झालं होतं.
पण...
मानवता जीवंत होती. 26 आणि 27 जुलैचे असंख्य उदाहरण मिळतात. यात एकट्या महिला, युवती, मुले...जे या महापुरात सापडले होते, त्या सगळ्यांना मुंबईकरांनी आपापल्या घरांत, कार्यालयांत, हॉटेल आणि रुग्णालयात आश्रय दिला. एकही चुकीची घटना घडली नाही. एकही चोरी किंवा लूट झाली नाही. अनेक गरीब कुटुंबांनी या अडकलेल्या प्रवाशांना भोजन दिले, कपडे दिले आणि हिंमत दिली....!
हा भारत आहे....
_ _ __
माझे अनेक परदेशी मित्र आहेत. त्यापैकी काही जण फोन करून विचारत होते, “तुमच्या देशानं हे सगळं कसं सांभाळलं? एवढा मोठा, एवढा विशाल देश. दाट लोकवस्तीचा. पण केवळ कोविड – 19ची लागण झालेल्यांच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवलंय, तर सगळ्या देशात कायदा-सुव्यवस्था अगदी व्यवस्थित आहे. एवढ्या मोठ्या देशात लॉकडाऊन करणं शक्य कसं झालं..?”
प्रश्न योग्य आहे.
सगळ्या जगात 15 लाख जणांना लागण झालीय. चौऱ्यांशी हजार जण या व्हायरसने मेले आहेत. आणि भारतात लागण झालेल्यांची संख्या आहे - साडे पाच हजार आणि मरणाऱ्यांची संख्या 164. (‘तब्लिगी जमात’ने हा सगळा तमाशा केला नसता, तर आपल्याकडे लागण झालेल्यांची आणि मृतांची संख्या खूप कमी असती)
जगाला वाटतं, की आपण फारसे शिस्तबद्ध नाहीत. पण काही तरी तर आहे आपल्या असण्यात, ज्याच्या मुळं या संकटाचा धैर्याने प्रतिकार करत आहोत.
सगळ्या जगात छोट्या छोट्या देशांनीही पूर्ण लॉकडाऊन केले नाही. चीननेसुद्धा संपूर्ण देशात लॉकडाऊन केले नाही. लंडनची जर्मनीची U आणि S Bahn, स्पेनची मेट्रो ट्रेन आजही धावत आहेत. अमेरिकेत या महामारीच्या प्रकोपाने हजारो जण मरत आहेत. पण ट्रम्प साहेब सगळा देश ठप्प करण्याच्या बाजूने नाहीत. त्यांना वाटतं, की अमेरिकेची सगळी अर्थव्यवस्था यामुळं कोसळेल.
परंतु आपण हा जो निर्णय केला, तो खूप शहाणपणाचा निर्णय सिद्ध होत आहे. या विशाल देशाला बंद करणं सोपं नव्हतं. खूप समस्या होत्या. रोजदारीवर काम करणारे, श्रमिक मजूर, छोटे मोठे उद्योग, व्यापारी या सर्वांवर संक्रांत येणार होती. पण आपल्या देशाने ते हिमतीने झेलले. लॉकडाऊन चालू झाल्यावर सगळ्या स्वयंसेवी संस्था सक्रिय झाल्या. संपूर्ण देशात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे स्वयंसेवक पहाडासारखे उभे राहिले. प्रारंभी केरऴमध्ये लागण झालेल्यांची संख्या वाढत होती. तेव्हा तेथील रुग्णालये स्वच्छ करण्यापासून ते जम्मू आणि देहरादूनमध्ये अडकलेल्या मजुरांना भोजन देण्यापर्यंत संघ स्वयंसेवकांनी सेवेचे जबरदस्त नेटवर्क उभे केले. महाराष्ट्र आणि राजस्थानसारख्या अनेक ठिकाणी सरकारी यंत्रणेने संघ स्वयंसवेकांकडे मदत मागितली. भोजनाची व्यवस्था होत गेली. सरकारी यंत्रणा उभी होत होती. पण आपला देश केवळ सरकारी यंत्रणेवर चालत नाही. एकशे तीस कोटी जनता ही या देशाची ताकद आहे. अशाच प्रसंगांमध्ये सिद्ध होते, की हा केवळ नदी, नाले, डोंगर, मैदान, शेत आणि मळ्यांचा देश नाही, हा एक जीवंत राष्ट्रपुरुष आहे...!
शहरांतील अपार्टमेंटमध्ये काम करणारे सुरक्षा कर्मचारी, सफाई कर्मचाऱ्यांना रोज चहा, नाष्टा, जेवण मिळू लागले. अनेक ठिकाणी सफाई कर्मचाऱ्यांचा सन्मान झाला. पंजाबमध्ये त्यांच्यावर पुष्पवर्षाव झाला. अनेक चौकांमध्ये पोलिस कर्मचाऱ्यांना नाष्टा-पाणी पोचवण्यात आले.
पोलिस कर्मचाऱ्यांनीही कमालीची संयम दाखवला. शहरांतून आपल्या गावी परतणाऱ्या मजुरांना संघ स्वयंसेवकांनी, पोलिस कर्मचाऱ्यांनी जेवण दिले. त्यांच्या मुक्कामाची व्यवस्था केली. जिथे शक्य झालं तिथे त्यांना गावापर्यंत पोचवण्याची व्यवस्थाही केली. एका ठिकाणी तर सुमारे एक हजार किलोमीटर चालून आलेल्या मजुरांच्या पायातील भेगा पाहून पोलिसांची मने भरून आली. त्यांनी स्वतः त्या मजुराच्या पायाला मलम लावले...!
होय, हा भारत आहे...!
_ _ _
शेकडो किलोमीटर पायी चालून आपली गावी पोचणारे मजूर असतील, किंवा मग आपला मोठा उद्योग – व्यवसाय बंद करून घरात बसलेला उद्योगपती. सायकल रिक्षा चालवणारे श्रमिक असतील किंवा रस्त्यावर व्यवसाय करणारा, रोजच्या रोटीची चिंता करणारा एखादा गाडीवाला.... या सर्वांना त्रास जरूर झाला. खूप जास्त झाला. पण कोणीही सरकारला शिवी दिली नाही. सरकारच्या विरोधात दगडं नाही उचलली. दुकानं नाही लुटली.
उलट, 21 मार्चचा जनता कर्फ़्यू असो किंवा 22 मार्चचे आभार प्रदर्शन किंवा मग 5 एप्रिलच्या रात्री नऊ वाजता एकजूटीचे दीप प्रज्वलित करण्याचं पंतप्रधान मोदीजींचं आवाहन असो ... या देशातील जनतेने जी एकता दाखवली, तिने जगात इतिहास रचला. हे सगळं अद्भुत होतं. फुटपाथवर छोटीसी झोपड़ी असो किंवा मोठे महाल, कोठ्या, राजभवन, अपार्टमेंटस असो....सगळा देश त्या दिवशी एकाच वेळेस झगमगत होता....!
_ _ __
भारताचा राष्ट्रपुरुष जागा होत आहे. यानंतर जगाचे दोन भाग असतील - कोरोनाच्या आधीचा आणि कोरोनाच्या नंतरचा! या कोरोनानंतरच्या भागात आपण इतिहास घडवणार आहोत. सगळं जग एका वेगळ्या नजरेनं आपल्याकडे पाहिल.
होय, कारण हा भारत आहे...!
- प्रशांत पोळ.
।।भारतमाता की जय।।
होय, हा भारत आहे...!
- प्रशांत पोळ
दिनांक 14 ऑगस्ट 2003 रोजी, जेव्हा न्यूयॉर्कमध्ये दुपारी 4 वाजून 10 मिनिटे होत होते, तेव्हा अचानक शहरातील वीज गेली. अमेरिकेत वीज जाण्याची घटना क्वचित कधी तरी होते. म्हणून सगळे जण चकीत झाले. सगळं शहर जणू थांबलं. विजेची समस्या नसल्यामुळे जनरेटर्सची सोय नव्हती. अनेक जण लिफ्टमध्ये अडकले. सगळ्या मेट्रो ट्रेन मध्येच थांबल्या.....
काही वेळांनी कळालं, फक्त न्यूयॉर्कच नव्हे, तर संपूर्ण ईशान्य अमेरिका अंधारात आहे. न्यूजर्सी, मेरिलँड, कनेक्टिकट, मिशिगन, मॅसेच्युसेट्स, पेनसिल्ह्वानिया....अशा अनेक राज्यांमध्ये वीज गायब होती. ही सगळी राज्ये अंधारात होती. तेथील ग्रिड फेल झाली होती.
ही परिस्थिती अमेरिकी लोकांसाठी विचित्र होती. काय करावं, हे त्यांना सुचतच नव्हतं. सगळं काही विजेवर अवलंबून होतं. मुलांपासून म्हाताऱ्यापर्यंत, सत्तर / ऐंशी मजली अपार्टमेंटमधील आपल्या घरात जाणं ही एक समस्या होती.
खैर, 14 ऑगस्टची रात्र कशीबशी निघाली. परंतु 15 ऑगस्टला अमेरिकी जनतेच्या धैर्याचा बांध फुटला. ते ओरडू लागले, दुकान लुटू लागले, बिलबोर्ड्स तोडू लागले...एकट्या न्यूयॉर्क शहरात त्या दिवशी 40 हजार पोलिसांची फौज रस्त्यावर आणावी लागली या अराजकतेवर नियंत्रण आणण्यासाठी...!
2003 चा तो नॉर्थईस्ट ब्लॅकआऊट, अमेरिकेच्या इतिहासातील काळा डाग आहे. नंतर 2011 मध्ये जेव्हा कॅलिफोर्नियात ग्रिड फेल झाली, तेव्हा तिथंही काहिसे असेच अराजकतेचे दृश्य होते...!
आजही न्यूयॉर्कमध्ये हेच घडतंय...
मृतदेह पुरण्यासाठी कबरस्थान कमी पडत आहेत. सव्वा लाख लोकांना एकट्या या शहरात लागण झाली आहे. या शहरात 3,600 पेक्षा जास्त लोकांचा विषाणूमुळे मृत्यू झाला आहे.
लोकं जबरदस्त घाबरली आहेत. मदतीसाठी सगळे जण सरकारवर अवलंबून आहेत. संपूर्ण अमेरिकेची व्यवस्थाच सरकारकेंद्रीत आहे. परंतु या महामारीत सरकार नावाची व्यवस्थाच कोलमडली आहे.
इंग्लंडसुद्धा यापासून दूर नाही. त्याचे पंतप्रधान बोरिस जॉनसन यांना कोविड-19 ची लागण झाली आहे आणि रुग्णालयातील आयसीयूमध्ये भरती आहेत. या इवल्याशा देशात 55 हजारांपेक्षा जास्त जणांना लागण झाली आहे आणि या महामारीमुळे मरणाऱ्यांची संख्या 6,200च्या पलीकडे गेली आहे. संपूर्ण देश गोंधळलेला आहे.
कोण्या काळी जे रोमन साम्राज्य जगातील सर्वात शक्तिशाली साम्राज्य मानले जात होते, तेच आज तुटून पडले आहे. इटालीत परिस्थिती एवढी वाईट आहे, की वर्णन करणं कठीण आहे. एक लाख छत्तीस हजार लागण झालेले आणि 17 हजारांपेक्षा जास्त मृत्यू...हीच अवस्था स्पेनची आहे.
हे सगळे विकसित देश आहेत, प्रगत देश आहेत. ‘मॉडर्न’ देश आहेत. काही प्रमाणात जगाचे भाग्य निश्चित करणारे देश आहेत. आज हे सगळे असहाय आहेत. तुटून पडलेत. यांना या परिस्थितीतून निघण्याचा रस्ता दिसत नाहीये. या सगळ्या देशांमध्ये सोशल सिक्युरिटी आहे. सरकारकेंद्रीत व्यवस्था आहे. मात्र जिथे सरकार स्वतःच ऑक्सिजनवर असेल, तिथे देशाचं काय होणार...?
_ _ __
आणि आपला भारत...?
अमेरिकेत ‘दि ग्रेट नॉर्थ ईस्ट ब्लॅकआऊट’ झाल्यानंतर बरोबर दोन वर्षांनी, म्हणजे 26 जुलै 2005 रोजी मुंबईत इतिहासातील सगळा मोठा पूर आला. निसर्गाचे रौद्र आणि क्रुद्ध रूप मुंबईकरांनी पाहिले. सगळं काही ठप्प झालं होतं.
पण...
मानवता जीवंत होती. 26 आणि 27 जुलैचे असंख्य उदाहरण मिळतात. यात एकट्या महिला, युवती, मुले...जे या महापुरात सापडले होते, त्या सगळ्यांना मुंबईकरांनी आपापल्या घरांत, कार्यालयांत, हॉटेल आणि रुग्णालयात आश्रय दिला. एकही चुकीची घटना घडली नाही. एकही चोरी किंवा लूट झाली नाही. अनेक गरीब कुटुंबांनी या अडकलेल्या प्रवाशांना भोजन दिले, कपडे दिले आणि हिंमत दिली....!
हा भारत आहे....
_ _ __
माझे अनेक परदेशी मित्र आहेत. त्यापैकी काही जण फोन करून विचारत होते, “तुमच्या देशानं हे सगळं कसं सांभाळलं? एवढा मोठा, एवढा विशाल देश. दाट लोकवस्तीचा. पण केवळ कोविड – 19ची लागण झालेल्यांच्या संख्येवर नियंत्रण ठेवलंय, तर सगळ्या देशात कायदा-सुव्यवस्था अगदी व्यवस्थित आहे. एवढ्या मोठ्या देशात लॉकडाऊन करणं शक्य कसं झालं..?”
प्रश्न योग्य आहे.
सगळ्या जगात 15 लाख जणांना लागण झालीय. चौऱ्यांशी हजार जण या व्हायरसने मेले आहेत. आणि भारतात लागण झालेल्यांची संख्या आहे - साडे पाच हजार आणि मरणाऱ्यांची संख्या 164. (‘तब्लिगी जमात’ने हा सगळा तमाशा केला नसता, तर आपल्याकडे लागण झालेल्यांची आणि मृतांची संख्या खूप कमी असती)
जगाला वाटतं, की आपण फारसे शिस्तबद्ध नाहीत. पण काही तरी तर आहे आपल्या असण्यात, ज्याच्या मुळं या संकटाचा धैर्याने प्रतिकार करत आहोत.
सगळ्या जगात छोट्या छोट्या देशांनीही पूर्ण लॉकडाऊन केले नाही. चीननेसुद्धा संपूर्ण देशात लॉकडाऊन केले नाही. लंडनची जर्मनीची U आणि S Bahn, स्पेनची मेट्रो ट्रेन आजही धावत आहेत. अमेरिकेत या महामारीच्या प्रकोपाने हजारो जण मरत आहेत. पण ट्रम्प साहेब सगळा देश ठप्प करण्याच्या बाजूने नाहीत. त्यांना वाटतं, की अमेरिकेची सगळी अर्थव्यवस्था यामुळं कोसळेल.
परंतु आपण हा जो निर्णय केला, तो खूप शहाणपणाचा निर्णय सिद्ध होत आहे. या विशाल देशाला बंद करणं सोपं नव्हतं. खूप समस्या होत्या. रोजदारीवर काम करणारे, श्रमिक मजूर, छोटे मोठे उद्योग, व्यापारी या सर्वांवर संक्रांत येणार होती. पण आपल्या देशाने ते हिमतीने झेलले. लॉकडाऊन चालू झाल्यावर सगळ्या स्वयंसेवी संस्था सक्रिय झाल्या. संपूर्ण देशात राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे स्वयंसेवक पहाडासारखे उभे राहिले. प्रारंभी केरऴमध्ये लागण झालेल्यांची संख्या वाढत होती. तेव्हा तेथील रुग्णालये स्वच्छ करण्यापासून ते जम्मू आणि देहरादूनमध्ये अडकलेल्या मजुरांना भोजन देण्यापर्यंत संघ स्वयंसेवकांनी सेवेचे जबरदस्त नेटवर्क उभे केले. महाराष्ट्र आणि राजस्थानसारख्या अनेक ठिकाणी सरकारी यंत्रणेने संघ स्वयंसवेकांकडे मदत मागितली. भोजनाची व्यवस्था होत गेली. सरकारी यंत्रणा उभी होत होती. पण
Hōya, hā bhārata āhē...!
- Praśānta pōḷa
dināṅka 14 ŏgasṭa 2003 rōjī, jēvhā n'yūyŏrkamadhyē dupārī 4 vājūna 10 miniṭē hōta hōtē, tēvhā acānaka śaharātīla vīja gēlī. Amērikēta vīja jāṇyācī ghaṭanā kvacita kadhī tarī hōtē. Mhaṇūna sagaḷē jaṇa cakīta jhālē. Sagaḷaṁ śahara jaṇū thāmbalaṁ. Vijēcī samasyā nasalyāmuḷē janarēṭarsacī sōya navhatī. Anēka jaṇa liphṭamadhyē aḍakalē. Sagaḷyā mēṭrō ṭrēna madhyēca thāmbalyā.....
Kāhī vēḷānnī kaḷālaṁ, phakta n'yūyŏrkaca navhē, tara sampūrṇa īśān'ya amērikā andhārāta āhē. N'yūjarsī, mērilam̐ḍa, kanēkṭikaṭa, miśigana, mĕsēcyusēṭsa, pēnasil'hvāniyā....Aśā anēka rājyāmmadhyē vīja gāyaba hōtī. Hī sagaḷī rājyē andhārāta hōtī. Tēthīla griḍa phēla jhālī hōtī.
Hī paristhitī amērikī lōkānsāṭhī vicitra hōtī. Kāya karāvaṁ, hē tyānnā sucataca navhataṁ. Sagaḷaṁ kāhī vijēvara avalambūna hōtaṁ. Mulāmpāsūna mhātāṟyāparyanta, sattara/ ainśī majalī apārṭamēṇṭamadhīla āpalyā gharāta jāṇaṁ hī ēka samasyā hōtī.
Khaira, 14 ŏgasṭacī rātra kaśībaśī nighālī. Parantu 15 ŏgasṭalā amērikī janatēcyā dhairyācā bāndha phuṭalā. Tē ōraḍū lāgalē, dukāna luṭū lāgalē, bilabōrḍsa tōḍū lāgalē...Ēkaṭyā n'yūyŏrka śaharāta tyā divaśī 40 hajāra pōlisān̄cī phauja rastyāvara āṇāvī lāgalī yā arājakatēvara niyantraṇa āṇaṇyāsāṭhī...!
2003 Cā tō nŏrtha'īsṭa blĕka'ā'ūṭa, amērikēcyā itihāsātīla kāḷā ḍāga āhē. Nantara 2011 madhyē jēvhā kĕliphōrniyāta griḍa phēla jhālī, tēvhā tithanhī kāhisē asēca arājakatēcē dr̥śya hōtē...!
Ājahī n'yūyŏrkamadhyē hēca ghaḍatanya...
Mr̥tadēha puraṇyāsāṭhī kabarasthāna kamī paḍata āhēta. Savvā lākha lōkānnā ēkaṭyā yā śaharāta lāgaṇa jhālī āhē. Yā śaharāta 3,600 pēkṣā jāsta lōkān̄cā viṣāṇūmuḷē mr̥tyū jhālā āhē.
Lōkaṁ jabaradasta ghābaralī āhēta. Madatīsāṭhī sagaḷē jaṇa sarakāravara avalambūna āhēta. Sampūrṇa amērikēcī vyavasthāca sarakārakēndrīta āhē. Parantu yā mahāmārīta sarakāra nāvācī vyavasthāca kōlamaḍalī āhē.
Iṅglaṇḍasud'dhā yāpāsūna dūra nāhī. Tyācē pantapradhāna bōrisa jŏnasana yānnā kōviḍa-19 cī lāgaṇa jhālī āhē āṇi rugṇālayātīla āyasīyūmadhyē bharatī āhēta. Yā ivalyāśā dēśāta 55 hajārāmpēkṣā jāsta jaṇānnā lāgaṇa jhālī āhē āṇi yā mahāmārīmuḷē maraṇāṟyān̄cī saṅkhyā 6,200cyā palīkaḍē gēlī āhē. Sampūrṇa dēśa gōndhaḷalēlā āhē.
Kōṇyā kāḷī jē rōmana sāmrājya jagātīla sarvāta śaktiśālī sāmrājya mānalē jāta hōtē, tēca āja tuṭūna paḍalē āhē. Iṭālīta paristhitī ēvaḍhī vā'īṭa āhē, kī varṇana karaṇaṁ kaṭhīṇa āhē. Ēka lākha chattīsa hajāra lāgaṇa jhālēlē āṇi 17 hajārāmpēkṣā jāsta mr̥tyū...Hīca avasthā spēnacī āhē.
Hē sagaḷē vikasita dēśa āhēta, pragata dēśa āhēta. ‘Mŏḍarna’ dēśa āhēta. Kāhī pramāṇāta jagācē bhāgya niścita karaṇārē dēśa āhēta. Āja hē sagaḷē asahāya āhēta. Tuṭūna paḍalēta. Yānnā yā paristhitītūna nighaṇyācā rastā disata nāhīyē. Yā sagaḷyā dēśāmmadhyē sōśala sikyuriṭī āhē. Sarakārakēndrīta vyavasthā āhē. Mātra jithē sarakāra svataḥca ŏksijanavara asēla, tithē dēśācaṁ kāya hōṇāra...?
_ _ __
Āṇi āpalā bhārata...?
Amērikēta ‘di grēṭa nŏrtha īsṭa blĕka'ā'ūṭa’ jhālyānantara barōbara dōna varṣānnī, mhaṇajē 26 julai 2005 rōjī mumba'īta itihāsātīla sagaḷā mōṭhā pūra ālā. Nisargācē raudra āṇi krud'dha rūpa mumba'īkarānnī pāhilē. Sagaḷaṁ kāhī ṭhappa jhālaṁ hōtaṁ.
Paṇa...
Mānavatā jīvanta hōtī. 26 Āṇi 27 julaicē asaṅkhya udāharaṇa miḷatāta. Yāta ēkaṭyā mahilā, yuvatī, mulē...Jē yā mahāpurāta sāpaḍalē hōtē, tyā sagaḷyānnā mumba'īkarānnī āpāpalyā gharānta, kāryālayānta, hŏṭēla āṇi rugṇālayāta āśraya dilā. Ēkahī cukīcī ghaṭanā ghaḍalī nāhī. Ēkahī cōrī kinvā lūṭa jhālī nāhī. Anēka garība kuṭumbānnī yā aḍakalēlyā pravāśānnā bhōjana dilē, kapaḍē dilē āṇi himmata dilī....!
Hā bhārata āhē....
_ _ __
Mājhē anēka paradēśī mitra āhēta. Tyāpaikī kāhī jaṇa phōna karūna vicārata hōtē, “tumacyā dēśānaṁ hē sagaḷaṁ kasaṁ sāmbhāḷalaṁ? Ēvaḍhā mōṭhā, ēvaḍhā viśāla dēśa. Dāṭa lōkavastīcā. Paṇa kēvaḷa kōviḍa – 19cī lāgaṇa jhālēlyān̄cyā saṅkhyēvara niyantraṇa ṭhēvalanya, tara sagaḷyā dēśāta kāyadā-suvyavasthā agadī vyavasthita āhē. Ēvaḍhyā mōṭhyā dēśāta lŏkaḍā'ūna karaṇaṁ śakya kasaṁ jhālaṁ..?”
Praśna yōgya āhē.
Sagaḷyā jagāta 15 lākha jaṇānnā lāgaṇa jhālīya. Cauṟyānśī hajāra jaṇa yā vhāyarasanē mēlē āhēta. Āṇi bhāratāta lāgaṇa jhālēlyān̄cī saṅkhyā āhē - sāḍē pāca hajāra āṇi maraṇāṟyān̄cī saṅkhyā 164. (‘Tabligī jamāta’nē hā sagaḷā tamāśā kēlā nasatā, tara āpalyākaḍē lāgaṇa jhālēlyān̄cī āṇi mr̥tān̄cī saṅkhyā khūpa kamī asatī)
jagālā vāṭataṁ, kī āpaṇa phārasē śistabad'dha nāhīta. Paṇa kāhī tarī tara āhē āpalyā asaṇyāta, jyācyā muḷaṁ yā saṅkaṭācā dhairyānē pratikāra karata āhōta.
Sagaḷyā jagāta chōṭyā chōṭyā dēśānnīhī pūrṇa lŏkaḍā'ūna kēlē nāhī. Cīnanēsud'dhā sampūrṇa dēśāta lŏkaḍā'ūna kēlē nāhī. Laṇḍanacī jarmanīcī U āṇi S Bahn, spēnacī mēṭrō ṭrēna ājahī dhāvata āhēta. Amērikēta yā mahāmārīcyā prakōpānē hajārō jaṇa marata āhēta. Paṇa ṭrampa sāhēba sagaḷā dēśa ṭhappa karaṇyācyā bājūnē nāhīta. Tyānnā vāṭataṁ, kī amērikēcī sagaḷī arthavyavasthā yāmuḷaṁ kōsaḷēla.
Parantu āpaṇa hā jō nirṇaya kēlā, tō khūpa śahāṇapaṇācā nirṇaya sid'dha hōta āhē. Yā viśāla dēśālā banda karaṇaṁ sōpaṁ navhataṁ. Khūpa samasyā hōtyā. Rōjadārīvara kāma karaṇārē, śramika majūra, chōṭē mōṭhē udyōga, vyāpārī yā sarvānvara saṅkrānta yēṇāra hōtī. Paṇa āpalyā dēśānē tē himatīnē jhēlalē. Lŏkaḍā'ūna cālū jhālyāvara sagaḷyā svayansēvī sansthā sakriya jhālyā. Sampūrṇa dēśāta rāṣṭrīya svayansēvaka saṅghācē svayansēvaka pahāḍāsārakhē ubhē rāhilē. Prārambhī kēraḻamadhyē lāgaṇa jhālēlyān̄cī saṅkhyā vāḍhata hōtī. Tēvhā tēthīla rugṇālayē svaccha karaṇyāpāsūna tē jam'mū āṇi dēharādūnamadhyē aḍakalēlyā majurānnā bhōjana dēṇyāparyanta saṅgha svayansēvakānnī sēvēcē jabaradasta nēṭavarka ubhē kēlē. Mahārāṣṭra āṇi rājasthānasārakhyā anēka ṭhikāṇī sarakārī yantraṇēnē saṅgha svayansavēkāṅkaḍē madata māgitalī. Bhōjanācī vyavasthā hōta gēlī. Sarakārī yantraṇā ubhī hōta hōtī. Paṇa
Show more
5000/5000
Character limit: 5000
Yes, this is India ...!
- Pacific pavilion
On August 14, 2003, when it was 4 pm and 10 minutes in New York, the city suddenly lost power. Electricity in the United States rarely happens. So everyone was shocked. All the city stops. Generators were not available due to no electricity problem. Many got stuck in the elevator. All the subway stops in the train .....
It was discovered sometime later, that not only New York, but the whole of northeast America was in the dark. Electricity was missing in several states like New Jersey, Maryland, Connecticut, Michigan, Massachusetts, Pennsylvania .... All these kingdoms were in darkness. The grid had failed.
This situation was strange to the American people. They did not know what to do. Everything depends on electricity. From kids to relatives, moving to your house in a seventy / eight-story apartment was a problem.
Well, the night of August 14 kicks off. But on August 15, the American people's courage broke out. They started screaming, looting shops, breaking billboards ... in New York City alone, 40,000 police forces had to be brought to the streets that day to control the chaos ...!
The 2003 blackout of the Northeast is the black spot in American history. Later in 2011, when the grid failed in California, there was some sort of chaotic scene ...!
The same thing is happening today in New York ...
The tombs are declining to bury the dead. One million people have been infected in this city alone. More than 3,600 people have died of the virus in this city.
People are terrified. Everyone is dependent on the government for help. The entire US system is government-centric. But in this epidemic, only the name of the government has collapsed.
England is not too far off. His Prime Minister Boris Johnson is infected with Covid-19 and is admitted to the hospital's ICU. More than 55,000 people have been infected in this Iwalasha country, and the death toll has reached beyond 6,200. The whole country is confused.
The Roman Empire, once considered the most powerful empire in the world, has collapsed today. The situation in Italy is so bad that it is difficult to describe. One million thirty-six thousand infections and more than 17 thousand deaths ... This is the case with Spain.
These are all developed countries, advanced countries. Are 'modern' countries. There are countries that determine the fate of the world to some extent. Today, they are all helpless. Broken down They do not see a way out of this situation. All these countries have social security. There is a centralized system of government. But where the government itself is on oxygen, what will happen to the country ...?
_ _ __
And your India ...?
Two years after the Great North East blackout in the United States, Mumbai, on July 26, 2005, was the largest flood in history. Mumbaiis see the raucous and angry nature of nature. Everything was jammed.
But ...
Humanity was lively. There are numerous examples of July 26 and 27. The only women, young women, children ... all who were found in this mayor, Mumbai were given shelter in their homes, offices, hotels and hospitals. Nothing wrong has happened. There was no theft or looting. Many poor families provided food, clothing and courage to these stranded travelers ....!
This is India ...
_ _ __
I have many foreign friends. Some of them were calling by phone and asking, "How did your country handle this? So big, such a huge country. Dense population But only the number of people infected with Covid-19 is controlled, while the law and order system is very good in all the countries. How is it possible to lockdown in such a big country ..? "
The question is right.
1.5 million people are infected all over the world. Fourteen thousand people have died of the virus. And the number of infected people in India is - five and a half thousand and the death toll is 164. (If the Tbiligi tribe had not done all this spectacle, we would have had a very low number of infected and dead).
The world thinks that we are not very disciplined. But there is something in our being, whose roots we are courageously resisting.
Not even the smallest countries in the entire world have done a complete lockdown. China also did not lockdown across the country. London's U and S Bahn, Spain's Metro trains are still running today. Thousands are dying of the outbreak in the United States. But Trump is not in favor of jamming the entire country. They think the entire US economy will collapse.
But the decision you make is a very wise decision. It was not easy to close this vast country. There were a lot of problems. Workers, labor laborers, small enterprises, traders would all be affected. But our country has taken it in stride. With the lockdown on, all NGOs are activated. Volunteers of the Rashtriya Swayamsevak Sangh stood as a mountain across the country. Initially the number of infected people was increasing in Kerala. From then clean up the hospitals and provide food to the laborers trapped in Jammu and Dehradun, the team volunteers formed a tremendous network of services. In many places, such as Maharashtra and Rajasthan, government agencies have called for volunteer help. Eating was done. Government machinery was emerging. Our country doesn't just run on government machinery. One hundred thirty million people is the strength of this country. In such instances it is proved that this is not just a country of rivers, drains, hills, plains, fields and fields, it is a lively nation!
Security personnel working in the apartments in the city, cleaning staff started to get tea, snacks and meals every day. Cleaning staff was honored in several places. In the Punjab, they received wreaths. Breakfast was provided to police personnel in several squares.
Police personnel also showed extraordinary patience. Workers returning from their cities provided food for the volunteers and policemen. Arranged for their stay. He also arranged to take them to the village wherever possible. At one point, the minds of the policemen, who had walked about a thousand kilometers, were filled with police. He rubbed himself the foot of that laborer ...!
Yes, this is India ...!
_ _ _
Workers arriving in your hometown walk hundreds of kilometers, or close your big business - businessman sitting at home. Be it a bicycle rickshaw laborer or a street businessman, a driver who cares for daily bread… all of them have had problems. Too much. But no one gave the government any leeway. The stones were not lifted against the government. No shops were looted.
On the contrary, Prime Minister Modi's call for a March 21 curfew or a Thanksgiving March 22, or a unifying lamp at 9 o'clock on the night of April 5 ... The unity that the people of this country have shown, has made history in the world. It was all wonderful. Whether it's a small hut on the sidewalk or a large palace, rooms, palaces, apartments .... all the country was shining at the same time that day ....!
_ _ __
India is becoming a nation of men. After this there will be two parts of the world - before Corona and after Corona! We are going to make history in the next part of this coronation. The whole world will look at us with a different perspective.
Yes, because this is India ...!
- Pacific pavilion.
Glory to the Mother of India.
No comments:
Post a Comment